Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ), İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa (İÜC) ve Marmara Üniversitesi (İÜ) tarafından 2 yıl önce Sağlık Biyoteknolojisi Mükemmeliyet Ortak Uygulama ve Araştırma Merkezi (SABİOTEK) kuruldu.
SABİOTEK’teki bilim insanları, iki ayrı TÜBİTAK 1001 Projesi’yle 3 boyutlu biyoyazıcı ile geliştirilen, kişiye özel yapay kulak zarı yaması ve gırtlak yaması üretti.
Yüksek teknolojiyle üretilen dokuların ön çalışması tamamlandı ve hayvanlar üzerindeki deney aşamasına geçildi.
YTÜ Biyomühendislik Bölümü Öğretim Üyesi ve SABİOTEK Direktörü Prof. Dr. Cem Bülent Üstündağ, AA muhabirine, sağlık biyoteknoloji alanında yüksek katma değerli ürün üretmenin önemli olduğunu söyledi.
Bu kapsamda İstanbul’daki 3 üniversitenin bir araya geldiğini belirten Üstündağ, “SABİOTEK‘te TÜBİTAK destekli iki projemiz var. Bu projelerde 3 üniversiteden hocalar yer alıyor.” dedi.
Prof. Dr. Üstündağ, SABİOTEK‘te yapılan çalışmalar sonucunda yapay kulak zarı yaması ürettiklerini anlatarak, şöyle devam etti:
“Kulak zarı deliğinin tamir edilmesi için doku mühendisliği stratejisiyle 3 boyutlu yazıcılarla kulak yaması ürettik. Ürettiğimiz kulak zarı yaması halihazırdaki mevcut teknolojilerden çok farklı. İçerisinde bir takım büyüme faktörleri ve bilimsel literatürde ilk defa çalışılan farklı reçinelerle geliştirdiğimiz, yara iyileşmesini sağlayacak bazı proteinler ile kombine edilmiş bu yamalar vasıtasıyla kulak zarındaki hasarın tamirini daha da kolaylaştıracak bir teknik geliştirildi. Bileşenleri önce hayvanlar üzerinde deneyeceğiz, o aşamaya geçtik. Ardından Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığına klinik araştırmalar için başvuru yapmayı planlıyoruz.”
İnsan Dokuları Taklit Edilerek Üretiliyor
Gırtlak kanserinin çok yaygın bir hastalık olduğunu belirten Üstündağ, hastalık kapsamda kanserli bölgenin kesilip yerine doku rejenarasyonunu sağlayacak yapay bir doku da ürettiklerini anlatarak, şu bilgileri verdi:
“3 boyutlu yazıcılarla gırtlak doku iskeleleri üretiyoruz. Şu anda ürünleri üretiyoruz ve hücreler üzerinde testleri yaptıktan sonra hayvan deneylerine başlayacağız. Bu çalışma soluk borusu olarak da bilinen trakeanın kanser, çeşitli hastalıklar ya da travma sonucunda hasar gören bölgeleri yenilikçi bir yaklaşımla tedavi etmesine katkı sağlayacak.”
SABİOTEK‘te çok farklı ürünleri tasarlayabildiklerinin altını çizen Üstündağ, şunları kaydetti:
“Kulak zarında jelatin ve keratin ile derinin birebir aynı yapısında materyaller kullanarak mikro iğne temelli bir yapıyla 3 boyutlu yazıcılarda inovatif bir rejinasyon sistemi geliştiriyoruz. Çalışmamız kulak zarındaki hasarın kolayca tamir edilmesine olanak sunacak. Tasarımlar tamamen burada yapılıyor, çizimler, geometriler farklı morfolojilerde farklı iğne tiplerinde tasarlanıyor. Projelerde yaptığımız dokuları insan dokusunu taklit ederek yapıyoruz. Çalışmalarda hücreler üzerinde yaptığımız denemelerde başarılı sonuçlar aldık. Hayvan deneylerine geçiyoruz, ondan sonra klinik aşamaya geçeceğiz. Çalışmalarımız tamamen yerli ve milli. Hatta kullandığımız materyaller yerli imkanlarla üretilmiş. Yerli üretimi olmayan bazı materyalleri yurt dışından temin ediyoruz.”
İşitme Kaybı Yaşayan Kişilerin Sorunları Bitecek
Prof. Dr. Üstündağ, gırtlak kanseri olan kişilerin doku rejenasyonunda büyük problemler yaşandığını, bu durumun insanlarda yaşam kalitesini oldukça düşürdüğünü ifade ederek, “Gırtlak yaması projesiyle bu sorunu çözecek tamamen rejenere olacak doku iskelesi geliştirmeyi hedefliyoruz. Yine kulak zarı yamasıyla işitme kaybı yaşayan kişilerin sorunları çözülmüş olacak. Mesela birçok kişi de kulak zar deliği var, mevcut durumda kulak tüpü takılıyor hastalara. Bu kulak tüpünün yerine bizim geliştirdiğimiz materyaller daha hızlı yenilenme, tamir imkanı sunacak.” ifadesini kullandı.