MUSTAFA BİKEÇ – Bursa'da, ramazan ayının atmosferini yaşamak isteyen çocukların tuttuğu “tekne orucu”nu açmaları için üretilen gemi dümeni, kılıç, testi, ibrik, telefon ve hayvan figürlü iftariyelik poğaça geleneği devam ediyor.
Kökleri Osmanlı dönemine kadar dayandığı düşünülen ve hafif şekerli hamurdan üretilen iftariyelik poğaçalar, Osmangazi ilçesinin tarihi Kavaklı Mahallesi'ndeki fırının tezgahında yerini alıyor.
Sadece ramazan aylarında Bursa'da sürdürülen gelenek kapsamında aileler fırına gelerek çocuklarının “tekne orucunu” açması için poğaçalardan satın alıyor.
Geleneği geleceğe aktaran üçüncü kuşak fırıncı ustası 57 yaşındaki Cemal Şengülalp, AA muhabirine, dedesinin ve babasının fırıncı olduğunu, kendisinin de 15 yaşından bu yana bu meslekle uğraştığını anlattı.
Dedesi ve babasından iftariyelik poğaça yapımını görüp öğrendiğini aktaran Şengülalp, “Ben, dedem ve babamdan gördüm. Simit makarnasını annem yapardı, tabanca, ibrik, kama, telefonu figürlü olanları orada gördüm. Geleneğe uygun olarak yaptığımız ve yıllar geçtikçe çeşitlendirdiğimiz poğaçalara son dönemde ilgi arttı.” dedi.
Şengülalp, çocukların ramazan ayının atmosferini yaşatmaları için öğlene kadar “tekne orucu” tutuklarını anımsattı.
Oruç tutan çocukların iftariyelik poğaçayla ödüllendirildiğini anlatan Şengülalp, şöyle konuştu:
“Son dönemde unutulmaya yüz tutmuştu. Şimdi yeni nesil de öğreniyor. Çocuklar ailelerinden bu poğaçalardan istiyorlar. Anne ve babalar da sağ olsunlar geliyorlar. Daha bilmeyenler de var ama günden güne yayılacak. Öğrenenler birbirine söylüyor ve gelenler artıyor. Bazıları telefondan arayıp yerimizi soruyorlar.”
Cemal Şengülalp, iftariyelik poğaça çeşitlerini isteğe göre de yaptıklarını belirterek “Geçenlerde timsah şeklinde yaptım. Görenlerin hoşuna gidiyor.” ifadelerini kullandı.
Fırının ustalarından Satılmış Uyar da tarihi fırında öteden beri her ramazanda iftariyelik poğaça yapıldığını belirtti.
Müşterilerden Cem Ersan da geçmişte babasının kendisine aldığı iftariyelik poğaçayı kendisinin de çocuklarına aldığını söyledi.
Eski yıllarda mahalle aralarında el arabasıyla da bu poğaçaların satıldığını aktaran Ersan, “Şekillerine göre, o şekilden yiyelim, bu şekilde yiyelim diye söylenirdik. Sürekli vardı. Şimdi hem kendim hem de çocuklarım için gelip buradan almaya çalışıyoruz ki, onlar da bu geleneği unutmasınlar, bilsinler.” diye konuştu.