Doğu Karadeniz’de sonbaharda denize bırakılan Türk somonlarının hasadına Mayıs ayı itibarıyla başlandı. Hasat süreci, 1 Temmuz tarihine kadar devam edecek. Bu dönemde ağırlığı yaklaşık 4 kilograma ulaşan somonlar, kafeslerden alınarak işlenmek üzere fabrikalara gönderiliyor. İşlenen ürünler,başta Japonya, Rusya ve Avrupa ülkeleri olmak üzere birçok ülkeye ihraç ediliyor.
Türkiye’de kişi başına düşen yıllık balık tüketimi 7,2 kilogram seviyesinde bulunurken Japonya’da bu oran 65 kilograma kadar çıkıyor. Yetkililer, iç pazarda balık tüketimini artırmayı hedeflediklerini belirtiyor.
Somon, Bölgenin İhracat Lokomotiflerinden
Somon balığı, Doğu Karadeniz ekonomisine sağladığı katkı ile dikkat çekiyor. Politek Su Ürünleri Genel Müdür Yardımcısı Talha Altun, somonun fındıktan sonra bölgenin en büyük ihracat kalemlerinden biri olduğunu vurguladı. Altun, sonbahar aylarında denize bırakılan yavru somonların yaklaşık yedi ay boyunca kafeslerde büyütüldüğünü ve ardından hasat edildiğini ifade etti.
Geçtiğimiz yıl somon ihracatından 500 milyon dolar döviz girdisi sağlandığını hatırlatan Altun, 2025’in ilk dört ayında bu rakamın 117 milyon dolara ulaştığını söyledi. Yıl sonunda bu rakamın geçen yılın üzerine çıkması bekleniyor.
Türk Somonu Dünya Pazarında Yerini Alıyor
Türk somonunun sahip olduğu tat ve renk özellikleriyle özellikle Japon pazarında ilgi gördüğüne dikkat çekiliyor. Altun, Karadeniz’deki düşük tuzluluk oranı ve zengin akarsu kaynaklarının somonun kalitesini olumlu yönde etkilediğini belirtti. Türk somonu, Omega-3 ve Omega-6 açısından da zengin içeriğiyle ön plana çıkıyor.
Türkiye’de yıllık somon üretimi yaklaşık 100 bin ton civarında. Norveç’in yıllık üretimi 2 milyon tona yaklaşırken, Şili ise 1 milyon ton seviyelerinde üretim yapıyor. Altun, Türkiye’nin 2016 yılında ihracata başladığını ancak Norveç’in bu alanda 1940’lı yıllardan bu yana faaliyet gösterdiğini belirtti. Türkiye’nin bu pazarda büyüme potansiyeline sahip olduğunu ifade eden Altun, kalite ve farkındalık arttıkça küresel pazarda daha güçlü bir yer edinileceğini söyledi.
Balık Tüketiminde 2030 Hedefi: 21 Kilogram
Türkiye’de kişi başı yıllık balık tüketiminin artırılması da gündemde. Avrupa ülkelerinde ortalama 28 kilogram, Japonya’da ise 65 kilogram olan tüketim oranının Türkiye’de 2030 yılına kadar 21 kilograma çıkarılması planlanıyor. Doğu Karadeniz’de Trabzon, Rize ve Artvin başta olmak üzere Ordu, Samsun ve Sinop illeri de üretim sürecine katkı sağlıyor.