İstanbul Sanayi Odası (İSO), 2023 yılına ait “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” araştırmasının sonuçlarını kamuoyuyla paylaştı. Listenin zirvesinde, üretim ve satışlarda 484,2 milyar TL’lik performansıyla Türkiye Petrol Rafinerileri AŞ (TÜPRAŞ) yer aldı. Şirket, böylece geçen yıl olduğu gibi bu yıl da liderlik koltuğunu korudu.
İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan tarafından açıklanan veriler, Türkiye sanayisinin 2023 yılında karşılaştığı zorluklara rağmen önemli bir büyüme kaydettiğini ortaya koydu. 2022 yılında üçüncü sırada bulunan Ford Otomotiv, bu yıl 238 milyar TL üretimden satışla ikinci sıraya yükselirken, geçen yıl ikinci sırada yer alan Star Rafineri 226,8 milyar TL ile üçüncü sıraya geriledi.
Listede dikkat çeken bir diğer kuruluş İstanbul Altın Rafinerisi (İAR) oldu. Şirket, 142,5 milyar TL’lik üretimden satışla dördüncü sırada yer aldı. Toyota Otomotiv, 127,4 milyar TL ile beşinciliğe yükselirken, Oyak-Renault ise 107,2 milyar TL’lik satışla altıncı sıraya çıktı.
Arçelik, 99,9 milyar TL ile yedinci olurken, Mercedes-Benz Türk 94,2 milyar TL ile sekizinci sıraya yükseldi. Gramaltın Kıymetli Madenler Rafineri, 89,9 milyar TL’lik üretimden satışla kırk dördüncü sıradan dokuzunculuğa yükselerek önemli bir sıçrama gerçekleştirdi. Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları ise 79,5 milyar TL ile onuncu sıraya gerileyerek ilk 10’daki yerini korudu.
Toplam Üretim Satış Tutarı %42,1 Arttı
Araştırmaya göre İSO 500 listesindeki toplam üretimden satış tutarı 2023’te yüzde 42,1 artarak 6 trilyon 375 milyar TL’ye ulaştı. Ancak önceki yıl yüzde 119 olan büyüme oranının bu yıl belirgin şekilde gerilemesi, ekonomik ve toplumsal gelişmelerin etkisiyle açıklandı. Küresel talepteki yavaşlama, şubat ayında yaşanan depremler ve seçim sonrasında değişen ekonomi politikalarının bu yavaşlamada etkili olduğu ifade edildi.
Sektörel bazda en yüksek pay yüzde 22,5 ile “ana metaller ve makine imalatı” sektörüne ait olurken, “kimyasal ürünler, plastik ve kauçuk” sektörü yüzde 19,7 ile ikinci sırada yer aldı. “Kara ve deniz taşıtları ile yan sanayii” sektörü ise yüzde 17,7’lik payla üçüncü sıraya yükseldi.
Ciner Grubu’na bağlı iki şirket de ilk 100’de yer aldı. Kazan Soda Elektrik Üretim A.Ş., 744 milyon 896 bin dolarlık net ihracatla 48’inci sırada yer alırken, Eti Soda ise 400 milyon 433 bin dolarlık ihracat performansıyla 90’ıncı sıradan listeye girdi.