Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, yapı denetim süreçlerinde önemli değişiklikler içeren düzenlemeleri Resmi Gazete’de yayımlayarak yürürlüğe koydu. Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği, Dağıtım Tebliği ve Ceza Tebliği’nde yapılan güncellemelerle yapı denetim hizmetlerinde yeni kolaylıklar ve yaptırımlar getirildi.
Yapı inşaat alanı 500 metrekareye kadar olan yapılar için denetim hizmeti alma süreci basitleştirildi. Bu tür yapılar, Bakanlığın Elektronik Dağıtım Sistemi kapsamı dışında bırakılarak vatandaşlara istedikleri yapı denetim firması ile sözleşme yapma hakkı tanındı. Böylece, daha önce zorunlu atamalar nedeniyle denetim hizmeti almakta zorluk yaşayan yapı sahipleri için önemli bir kolaylık sağlanmış oldu. Denetim hizmeti sözleşmesinin bedel oranları da yüzde 1,75 ile yüzde 3,50 arasında değişecek şekilde düzenlendi.
Yönetmelikte sözleşme fesih süresi de kısaltıldı. İnşaatın başlatılmaması halinde, yapı denetim kuruluşları sözleşmeyi 3 ay sonunda feshedebilecek. Ayrıca, yapı denetim kuruluşlarının denetim görevlerini yerine getirmemesi durumunda da sözleşme feshi yapılabilecek.
Bakanlık, 45 ve üzerinde yapı denetim kuruluşunun bulunduğu illerde iki alternatifli denetim kuruluşu atama uygulamasını devreye aldı. Elektronik Dağıtım Sistemi üzerinden önce birinci kuruluş atanacak, 3 iş günü içinde seçim yapılmazsa ikinci kuruluş otomatik olarak görevlendirilecek. Bu uygulama 1 Şubat 2026 tarihine kadar büyükşehirlerde uygulanacak.
Ceza Tebliği’ndeki değişikliklerle ise yapı denetim firmalarına yönelik yaptırımlar artırıldı. Yeni yapılan bir binanın, yapı kullanma izin belgesi alındıktan sonra 15 yıl içinde yıkılması halinde, sorumlu yapı denetim kuruluşunun yetki belgesi iptal edilerek teminatına el konulacak. Aynı şekilde, inşaat aşamasında çevredeki başka bir yapıya zarar verilmesi halinde de denetim firmasının faaliyetlerine son verilecek.