Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), fiili hizmet süresi zammı (FHSZ) olarak bilinen yıpranma payı uygulamasında kapsamlı bir düzenlemeye gitti. 2025 Nisan ayı itibarıyla yürürlüğe giren yeni düzenleme kapsamında bazı meslek gruplarına tanınan erken emeklilik hakkı sınırlandırıldı. Yeni uygulama doğrultusunda, riskli ve yıpratıcı olmayan iş kollarında çalışanlara tanınan yıpranma payı avantajı kaldırıldı. Ancak ağır ve tehlikeli işlerde çalışanların fiili hizmet zammından faydalanması devam edecek.
Fiili hizmet süresi zammı, çalışanların yaptığı işin tehlike ve yıpratıcılığına göre emeklilik yaşlarından belirli bir oranda düşüş sağlayan ve ilave prim günü ekleyen bir uygulamadır. SGK’nın tanımladığı bazı iş kollarında bu hak, sigortalıya daha erken emeklilik ve ek hizmet süresi avantajı sunuyor.
SGK 2025 Düzenlemesiyle Yıpranma Payı Kaldırılan Meslekler
SGK tarafından yayımlanan yeni genelge ile birlikte aşağıdaki meslek gruplarında fiili hizmet süresi zammı (yıpranma hakkı) uygulaması kaldırıldı:
-
Belediye başkanları
-
Balık toptancıları
-
Muhasebeciler ve mali işler uzmanları
-
Uluslararası ticaret uzmanları
-
Spor kulübü yöneticileri
-
Aşçılar
-
Bekçiler
-
Çaycılar
-
Danışmanlar
-
Sekreterler
Bu meslek gruplarında çalışan sigortalılar artık fiili hizmet süresi kapsamında ilave prim günü veya yaş indirimi avantajından faydalanamayacak.
Riskli ve Yıpratıcı İşlerde Çalışanlara Hak Devam Ediyor
Düzenleme kapsamında, ağır ve tehlikeli işler sınıfına giren mesleklerde yıpranma hakkı devam ediyor. Aşağıda belirtilen meslek grupları bu kapsamda yer alıyor:
-
Yeraltı maden işçileri
-
TSK personeli (subay, astsubay, uzman erbaş, sözleşmeli er ve erbaş)
-
Emniyet personeli ve MİT mensupları
-
Radyoloji teknisyenleri ve sağlık personeli
-
Gazeteciler
-
İtfaiyeciler
-
Demir-çelik fabrikası çalışanları
-
Cıva üretim tesisi çalışanları
-
Kurşun ve arsenik işleriyle uğraşanlar
-
Cam fabrikası çalışanları
-
Çimento fabrikasında çalışanlar
-
Cezaevi infaz koruma memurları
SGK ayrıca meslek kodlarına yönelik teknik düzenlemeler de gerçekleştirdi. Yapılan açıklamaya göre fiili hizmet süresi zammına tabi olmayan iş kollarında yanlışlıkla yapılan bildirimler sistem tarafından otomatik olarak reddedilecek. İşverenlerin, çalışanın yaptığı işe uygun doğru meslek kodunu girmeleri ve belge türlerini buna göre seçmeleri gerekiyor. Hatalı bildirimler düzeltildiği takdirde, fiili hizmet süresine tabi işler için yeniden başvuru imkânı tanınacak.
Yıpranma hakkı ile erken emeklilikten faydalanmak isteyen sigortalıların, kendi meslek kodları ve çalışma koşulları doğrultusunda SGK’dan bireysel bilgi almaları önemli.