BAŞAK AKBULUT YAZAR – Konutlarda meydana gelebilecek yangınları önlemede araçlarda olduğu gibi her evde yangın söndürme tüpünün bulundurulması ve elektrik tesisatının düzenli kontrol ettirilmesi büyük önem taşıyor.
Ocakta unutulan bir yemek, sobadan sıçrayan kıvılcım veya elektrik aksamından kaynaklanan parlama büyük bir yangına dönüşerek, bir binayı küle çevirip can kayıplarına neden olabiliyor.
İstanbul Bilgi Üniversitesi Mülkiyet Koruma ve Güvenlik Bölümü Başkanı Umut Elbir, vatandaşların binalarında bir yangınla karşılaştığında nasıl davranması, tahliye planları, müdahale yöntemleri ve zehirli duman etkisine karşı alınabilecek tedbirleri AA muhabirine anlattı.
Aynı zamanda yangın eğitmeni de olan Elbir, bir evde elektrik kaynaklı yangın çıkmasının başlıca sebebinin tesisat problemi olduğunu, eski elektrik tesisatlarının günümüzdeki yeni teknolojik aletleri çalıştırmakta yetersiz kaldığını söyledi.
Mutfaklarda tost makinesi, fırın ve airfryer gibi aletlerin aynı prizde bir anda çalıştırılmasının yanlış olduğuna dikkati çeken Elbir, “Aynı prize taktığınızda geçen elektrik miktarı kabloların ısınmasına, ısınan kabloların bir süre sonra yanmasına sebebiyet veriyor. Dolayısıyla hepsini aynı priz yerine farklı farklı birimlere takabilirsiniz. Aynı zamanda elektrik tesisatınıza kaçak akım rölesi ya da elektrik tesisatını kontrol edecek ısıyla ilgili ekipmanlar kullanabilirsiniz. Böylelikle bunu engelleyebilirsiniz.” dedi.
Elbir, ocakta yemek yapıldığı sırada yağdan kaynaklı yangınlarla karşılaşıldığında ateşin üzerine su dökülmemesi gerektiğini vurgulayarak, “Su döktüğünüzde alev en az 10 katına çıkıyor ve bütün mutfağın yanmasına sebep veriyor. Aslında yapılması gereken şey çok basit. Bir yanma durumunda hemen ocağın altını kapatıp üzerine bir kapak kapattığınızda ateş sönecektir. Sakin olmaları ve panik yapmamaları lazım.” diye konuştu.
Olası tehlikelere karşı evin planına ve bulunduğu konuma göre önceden plan yapılması gerektiğinin altını çizen Elbir, yangın sırasında sakin kalmanın önemli olduğunu kaydetti.
Elbir, olumsuz durumların engellenmesinde yangın tüpünün önemine değinerek, “Yangın tüpü her evde olmalı. Yangın tüpünün de birkaç çeşidi var ama bize ABC tipi kuru kimyevi toz yeterli olacaktır çünkü evde çıkabilecek yangın tipleri katı, sıvı ya da elektrik yangınlarıdır. Tek çeşit ABC tipi kuru kimyevi tozla hepsini söndürebiliyorsunuz. Eve bir tane 6 kiloluk tüp alınması yeterlidir. Şimdi apartmanlara koymaya başladılar. Birçok katta görüyoruz.” ifadelerini kullandı.
– “Yangın var, diye bağırılıp diğer ev sahipleri uyarılmalı”
Yangın anında hayat kurtarıcı davranışlarının önemini anlatan Elbir, bu sırada ilk yapılması gerekenin mümkünse ateşi söndürmek olduğunu, bu gerçekleşmiyorsa hemen oradan kaçılması gerektiğini söyledi.
Elbir, tahliye sırasında binada alarm butonuna basılmasını, bu yoksa da “Yangın var” şeklinde bağırıp, diğer evlerin kapısına vurulmasını tavsiye etti.
Tahliye sırasında kişilerin acil anlar için önceden belirlediği yolları tercih etmesinin doğru olacağını kaydeden Elbir, şöyle devam etti:
“Eğer kaçamıyorsanız, kapalı bir alanda kaldıysanız hemen gidip o alanı kapatıp içerinin havasız kalmasını sağlamanız ve ateşin sönmesini beklemeniz gerekiyor. Nerede bekleyeceksiniz? Güvenli bir bölgede. Kendinizi de bir odaya kapatabilirsiniz. Kapattığınız odaya duman girmesini ıslak bezlerle etrafı kapatarak sağlayabilirsiniz. Balkonunuz veya benzeri bir alana çıkıp temiz hava alabileceğiniz güvenli bir bölgede kurtarılmayı, tahliye edilmeyi bekleyebilirsiniz. Bunları yaparken de mutlaka 112'yi arayarak kendi konumunuzu, yangının şeklini, yangının mümkünse neden çıktığını hangi katlara sirayet ettiğini de bilgilendirmeniz ve doğru müdahale için destek olmanız gerekmekte.” şeklinde konuştu.
– Alevlere oksijen gitmediğinde sönüyor
Elbir, alevlerin söndürülmesinde “yanıcı”, “yakıcı” ve “oksijen” şeklinde “yangın üçgeni” kavramı olduğunu anlattı.
Yangını oluşturan varlıklardan genellikle en basit olan oksijeni yok etmeye çalıştıklarına dikkati çeken Elbir, “Perde yandığında, kuru kimyevi tozu üzerine sıktığınızda bu bir katı yangınıdır, oksijensiz kaldığı için sönecektir. Yağ yangını, sıvı yangındır. Yine üstüne kapak kapatıyoruz. İçinde oksijen kalmadığı için sönecektir veya kuru kimyevi tozla söndürebilirsiniz. Doğal gaz yangınında ise aynı şekilde oksijensiz bırakmaya çalışabilirsiniz ama orada daha kolay bir yöntem var, kaynağı yok etmek. Yani vanasını kapattığınızda çıkmayacağı için zaten doğal gaz bittiği anda ateşte sönecektir.” bilgisini verdi.
Elbir, elektrik kaynaklı yangınlarda da sigorta kutusundaki şarteli indirip kuru kimyevi tozla alevlere müdahale edilebileceğini aktardı.
Duman zehirlenmelerine karşı uyarılarda bulunan Elbir, “Eğer binadan tahliyeyi yapamıyorsanız hemen eğilmenizi öneriyoruz. Çünkü duman dediğimiz şey ısıyla birlikte yukarıya çıkıyor. Dolayısıyla tabanı biriken dumandan zehirlenmemek için mümkünse ağzınızı ıslak bir bezle kapatarak ve sürünerek kendinizi tahliye edebilirsiniz. Eğer ateşin içinden geçme gibi bir durumunuz varsa ya da ateşe yakın bir yerden geçmeniz gerekiyorsa mümkünse birden fazla kıyafeti üzerinize giymenizi hatta yapabiliyorsanız giydiğiniz kıyafetleri ıslatmanızı öneriyoruz.” ifadelerini kullandı.
Elbir, yangınlarda tahliyeden sonra tekrar içeri girmeyi kesinlikle önermediğinin altını çizerek, “Bir kahramanlık yapıp içeriye girdiğinizde bu yüksek ihtimalle zehirlenme, bayılma veya ölümle sonuçlanacaktır. O yüzden sakince dışarıda beklemeniz gerekiyor.” şeklinde konuştu.