ANTARKTİKA (AA) – ŞEBNEM COŞKUN – Türk bilim ekibi, 10 gün süren yolculukları sonrası 68 güney enlemindeki Horseshoe Adası'nda bulunan Türk Bilimsel Araştırma Kampı'na ulaştı.
9. Ulusal Antarktika Bilim Seferi, Cumhurbaşkanlığı himayelerinde, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı uhdesinde, TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü koordinasyonunda devam ediyor.
Türk bilim insanları, Horseshoe Adası'na gelerek buradaki Türk Bilimsel Araştırma Kampı'nda çalışmalara başladı.
Bilim insanlarını taşıyan Şili bayraklı Betanzos gemisi, King George Adası'ndan yola çıkarak yaklaşık 5 gün sonra Lystad körfezi açıklarında demir attı.
Ekip, sert fırtına ve kar yağışlı hava koşullarında çalışmalara başlamak için botlarla Türk Bilimsel Araştırma Kampı'na ulaştı. Sonrasında, 20 kişilik bilim ekibi, Türk bayrağını göndere çekerek, İstiklal Marşı okudu.
9. Ulusal Antarktika Bilim Seferi Lideri Prof. Dr. Hasan Hakan Yavaşoğlu, “Horseshoe Adası'nda her sene çalışmalarımıza İstiklal Marşımızı okuyup, bayrağımızı göndere çekerek başlıyoruz ki bu sene de kampımızı açıp İstiklal Marşımızı okuduk, bayrağımızı göndere çektik.” dedi.
Yavaşoğlu, bu yıl ada üzerinde ve denizde toplam 19 proje icra edileceğini, 20 kişilik ekipte 16 Türk, 4 yabancı bilim insanı bulunduğu belirterek, “Antarktika'nın iklimsel değişimi, yer bilimlerindeki farklı sunmuş olduğu mekanizmaların anlaşılması, tektonik mekanizmalar, izostatik değişimler, deformasyonlar, canlıların incelenmesi, yeni türlerin kayıt altına alınması gibi çalışmaların tamamını bu seneki projelerimiz için de ilerletmekteyiz.” ifadelerini kullandı.
Projelerin canlı, yaşam, fiziki ve yer bilimlerini içerdiğini aktaran Yavaşoğlu, “Adamızın üzerinde bulunan meteoroloji istasyonumuz, GNSS istasyonlarımız ve küresel güneşlenme istasyonlarımız vasıtasıyla adamızın ve Antarktika'nın en güney bölgesindeki bu alanda yapılabilecek çalışmaların birçoğuna altlık sunacak parametreleri toplamaktayız.” diye konuştu.
Yavaşoğlu, Seyir Hidrografi Oşinografi Dairesi Başkanlığı'nın deniz haritaları üretmeye devam ettiğinin altını çizerek, “Aynı zamanda denizden alınacak örnekler, bentik bölgeden alınacak örneklerle yapılan çalışmalarımız bulunuyor. Bu sene adanın dört bir yanına dağılmış çalışmalarla birçok projeyi icra edeceğimizi söyleyebilirim.” şeklinde konuştu.
– AFAD İlk kez Antarktika Bilim Seferine katıldı
Jeoloji Yüksek Mühendisi Turgay Kuru, 9. Ulusal Antarktika Bilim Seferi'nde araştırmalarını yapmak üzere Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı'nın (AFAD) ilk defa görev aldığını vurgulayarak, “Antarktika'nın Horseshoe Adası'nda depremselliğinin nasıl olduğunu anlayabilmek adına bölgeye AFAD tarafından da yeni bir geçici deprem gözlem istasyonumuzu kurduk.” şeklinde konuştu.
Kuru, “Bölgenin genel jeolojisi diğer araştırmacılar tarafından etraflıca incelenmiş olsa da sismik aktiviteler, gözlemler anlamında istasyon sayısında eksikliklerin olduğunu düşündüğümüz için bölgeye ilk etapta bir deprem cihazı getirip kurduk. Bu da bölgedeki tektonik kökenli veya buzul tektonizmasına bağlı aktiviteyi izlemek üzere kuruldu. İlerleyen yıllarda depremselliğin sürdürülebilir olarak izlenebilmesi adına bölgeyi daha hassas cihazlarla gözlemeyi planlıyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
– Horseshoe Adası'nda flora ve faunanın korunması için önlemler alındı
1960'lı yıllarda tanımlanan ve sürekli değişim gösteren kuş gribi dönem dönem ölümcül salgınlara yol açıyor. Son salgın ise 2020 sonlarında H5N1 suşu ile Kuzey Yarımküre'de başlamış olup, çok sayıda kuşun ölümüne neden olmuştu. Hastalığın, kuşların doğal göçleri sonucunda Güney Yarımküre'ye de ulaşması ile Antarktika'da yayılma riski gündeme geldi.
Bu sebeple beyaz kıtada çalışma yapacak bilim insanları için Kutup Eğitim, Emniyet ve Sağlık Çalışma Grubu kapsamında İstanbul Tıp Fakültesi Sualtı Hekimliği ve Hiperbarik Tıp Anabilim Dalı tarafından yüksek patojenli kuş gribi protokolü hazırlandı.
Bu kapsamda, bilim insanları gemiden karaya çıktıklarında ve geri geldiklerinde botlarını ve kıyafetlerini, Antarktika'nın flora ve faunasının korunması ve kıtaya ait olmayan türlerin taşınmasını önlemek amacıyla özel solüsyonlarla dezenfekte etti.
Ayrıca bu protokol kapsamında canlılarla yakın temas ile çalışan araştırmacılar sahada maske, eldiven, gözlük ve koruyucu elbise kullandı.