GÖKHAN BALCI – Edirne'nin İpsala ilçesindeki bir firma, ürettiği çeltik işleme ve kurutma ile tohum eleme makinelerini 25 ülkeye ihraç ediyor.
Türkiye'nin önemli çeltik üretim merkezlerinden İpsala ilçesinde faaliyet gösteren firmanın Üst Yöneticisi (CEO) Turgay Yetiş, AA muhabirine, tarım faaliyetlerini 2000 yılında bırakarak çeltik makineleri üretimine başladıklarını söyledi.
Çeyrek asırdır bu alanda teknoloji geliştirdiklerini belirten Yetiş, “Geliştirdiğimiz teknolojilerle 9 bin nüfuslu ilçede tesislerimizi kurduk. Çeltik tarlalarının yanındayız, iyi teknolojiler geliştiriyoruz. Sektöre hem Türkiye'de hem yurt dışında hizmet veriyoruz. Önce teknolojileri satın aldık, daha sonra Türkiye'de geliştirdik. Çeltik fabrikası kurma, tohum eleme ve kurutma tesisleri yapımında 25 ülkeye hizmet veriyoruz. Yurt dışında çok büyük tesisler kurduk.” diye konuştu.
Yetiş, Yunanistan, Bulgaristan, Kuzey Makedonya, Özbekistan, Ukrayna, Rusya, Azerbaycan, Kazakistan, Libya, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin de aralarında yer aldığı 25 ülkeye ihracat yaptıklarını aktardı.
Çeltik işlemede en önemli unsurların randıman ve kalite olduğunu vurgulayan Yetiş, bu nedenle AR-GE çalışmalarını maliyeti düşürüp kapasiteyi artıracak teknolojiler üzerine yoğunlaştırdıklarını dile getirdi.
Teknolojisini İtalya'dan satın aldıkları kurutma makinelerini kopyalamadan geliştirdiklerini anlatan Yetiş, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Daha önce bu makinenin yüzde 40'ını Türkiye'de üretip yüzde 60'ını ithal ederken, bugün yüzde 95'ini Türkiye'de üretir hale geldik. Dünya piyasasında rekabetçi bir ürün olarak birçok ülkede satışını gerçekleştiriyoruz. Bunun yanında tohum eleme ve çeltik fabrikasında beyazlatma ve soyma üniteleriyle daha karlı bir üretim gerçekleştirebiliyoruz.” diye konuştu.
Yetiş, kurutma makinelerinde seri üretim yaptıklarını, çeltik fabrikalarında ise butik çalıştıklarını belirtti.
Katar'da devletin isteğiyle çeltik fabrikası kurulumu gerçekleştirdiklerini aktaran Yetiş, “Saatte 50 ton kapasiteli bir fabrika yaptık. Çok özel bir fabrika istediler çünkü yarı işlenmiş ürünü Uzak Doğu'dan getiriyorlar. Basmati pirincini işleyerek kendi ülkelerine uygun hale getiriyorlar. Böyle fabrikalar da kuruyoruz. Saatte 25-30 ton kapasiteli fabrikalar Libya'da kurduk. Kapasitede bir sıkıntımız yok. Burada gelen talebe bağlı olarak dizayn ediyoruz fabrikayı.” ifadelerine yer verdi.
– TÜBİTAK projeye destek verdi
Yetiş, geliştirdikleri biomas kabuk kazanı projesinin TÜBİTAK tarafından onaylanarak, desteklendiğini dile getirdi.
Petrol ve doğal gazın pahalı olması nedeniyle Türkiye'de çeltik kurutma makinelerinde daha çok kömür kazanlarının tercih edildiğini aktaran Yetiş, şunları kaydetti:
“Aslında yurt dışında aynı kazanlarda ayçiçeği veya odun peleti de kullanılabiliyor fakat bunlar Türkiye'de mevcut değil. Biz çeltik kabuğundan yaklaşık 4 bin kalori ısı elde edebiliyoruz. TÜBİTAK desteğiyle yeni bir proje geliştirdik ve bu projemiz TÜBİTAK'tan yüksek puan alarak, onaylandı. Makineyi geliştirdik, ihracatına da başladık. Tamamen biyomas ile çalışıyor. Fosil yakıt kullanmıyor. Sadece makineyi çeviren bir elektrik motoruna sahip. Bu motor da diğer motorlara göre daha az güç harcıyor. Isıyı da çeltik kabuğunu yakarak elde ediyoruz.”