GÖKHAN BALCI – Edirneli müzisyen ve akademisyen Evrim Kaşıkçı'nın mübadele sonrası Türkiye-Yunanistan sınırı olan Meriç Nehri'nin ayırdığı aşıkların hikayesini anlattığı türküye yapay zeka yardımıyla klip hazırlandı.
Trakya Üniversitesi Balkan Araştırma Enstitüsü Balkan Müzik Kültürleri Ana Bilim Dalı Öğretim Görevlisi Dr. Evrim Kaşıkçı, doktora tezi olan mübadeleyle Edirne'den Yunanistan'a giden Gagavuzların halk kültürünün anlatıldığı “Nehrin Ötesi: Yunanistan Kumçiftliği (Orestiada) Gagavuzları Halk Kültürü” isimli çalışmayı kitap olarak yayınlandı.
Kitapla aynı ismi taşıyan bir türkü de besteleyen ve seslendiren Kaşıkçı, bu eserine yapay zekayla klip hazırlamak için Tunca Meslek Yüksekokulu Müdür Yardımcısı Öğretim Görevlisi İlkay Demiralay'dan destek istedi.
Kendisi de mübadil bir ailenin üyesi olan Demiralay, kitabı okuyup şarkıyı dinledikten sonra üretken yapay zeka yardımıyla türküye bir klip hazırladı.
Mübadele sonrası Türkiye ve Yunanistan arasında doğal sınır olan Meriç Nehri'nin ayırdığı iki sevdalının hikayesini anlatan “Nehrin Ötesi: Aşık Oldum Karşı Kıyının Gülüne” isimli eserin klibi sosyal medya ve müzik platformlarında da yayımlandı.
– “Klibi görünce şok oldum”
Kaşıkçı, AA muhabirine, Edirne'de birçok göçmen ailenin yaşadığını, herkesin bir şekilde göç konusunun içinde olduğunu söyledi.
Kitap ve türküden oluşan projesinin kliple tamamlandığını ifade eden Kaşıkçı, şöyle konuştu:
“İlkay Hocam böyle bir çalışmayı severek yapacağını ifade etti, ben de çok mutlu oldum. Nasıl bir sonuçla karşılaşacağımız konusunda bir öngörüm yoktu. Bana hazırladığı videoyu gösterince çok etkilendim, şok oldum. İzleyenlerin tepkisi de aynı oldu. Hem kitabı hem şarkıyı hem duygularımızı anlatan bir klip hazırlanmıştı. Nehrin Ötesi ismini vermiş olduğum proje, bu önemli dokunuşla tamamlanmış oldu.”
Kaşıkçı, ilgi gören klibin, hem şarkının hem de kitabın içeriğini yansıtan bir senaryoyla hazırlandığını dile getirdi.
– “Sanatsal bir dokunuş oldu”
Demiralay da Kaşıkçı'nın mübadeleyle ilgili akademik çalışmalarını sanatsal bir eserle taçlandırdığını belirtti.
Kitabı daha önce okuduğunu, şarkıyı dinleyip klip için zihninde senaryo oluşturduğunu aktaran Demiralay, “Senaryolaştırma kısmını hallettikten sonra erişebildiğimiz üretken yapay zeka modülleriyle coğrafya ve kültürel yapıya uygun bir klip oluşturmayı düşündük ve yaptık. Önce görselleri oluşturduk, sonra bunları şarkı sözlerine ve kitabın ana fikrine uygun olarak hareketli görüntülere çevirdik.” dedi.
Demiralay, mübadil bir ailenin mensubu olarak projenin bir parçası olmaktan memnuniyet duyduğunu ifade etti.
Yapay zeka teknolojisinin hızla geliştiğine dikkati çeken Demiralay, şunları kaydetti:
“Yapay zeka maddi ve teknolojik imkanlar doğrultusunda erişebildiğimiz bir teknoloji. Bu klibi ben tek başıma hazırladım. Baktığınızda normal şartlarda böyle bir klibin hazırlanmasında birçok insan çalışıyor. Üretken yapay zeka modülleri birçok insanın işini yapar hale gelmiş durumda. Aşırı profesyonel bir iş olmasa da daha iyi teknik olanaklarla ve daha erişilebilir teknolojilerle bunu daha da geliştirebilirsiniz.”