GÖKHAN ZOBAR – Türkiye'nin önemli ayçiçeği üretim merkezlerinden Edirne'de çiftçilere, bitkinin yaz aylarındaki sıcak ve kurak dönemden korunması için erken ekim tavsiyesinde bulunuldu.
Özellikle son 2 yılda yaz aylarında yaşanan kurak ve sıcak hava, gelişim döneminde ayçiçeğini olumsuz etkilerken bölgede verim kayıpları yaşandı.
Normal koşullarda nisan ayıyla başlayan ayçiçeği ekimi, son yıllarda yaz döneminde gözlenen olumsuz hava koşulları nedeniyle geriye kaymaya başladı.
Uzmanlar, bu yıl havaların erken ısınması ve toprak sıcaklığının ayçiçeği ekimi için uygun değerlere gelmesiyle ayçiçeği üreticilerine erken ekim önerisinde bulundu.
– Kış mevsimi kısaldı
Trakya Üniversitesi Bitki Islahı Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Yalçın Kaya, AA muhabirine, küresel ısınmaya bağlı yaşanan iklim değişikliği nedeniyle kış mevsiminin kısaldığını söyledi.
Sıcakların erken gelmesiyle tohum ekimi için uygun koşulların oluştuğunu belirten Prof. Dr. Kaya, “Daha önceleri nisan ayı gelmeden ayçiçeğinde ekim yapılmasını tavsiye etmiyorduk. Toprak yeterince ısınmıyordu. 'Mart kapıdan baktırır kazam kürek yaktırır' deniyor ve soğuk havalar yaşanabiliyordu. Artık öyle dönemler de pek kalmadı. Bu yüzden yazlık bitkilerin ekim dönemi de değişmeye başladı.” diye konuştu.
– “Yağış rejimi ve sıcaklıkları çok öngöremiyoruz”
Kaya, geçen yıl yaşanan kuraklık nedeniyle ayçiçeğinde verim kayıpları yaşandığına dikkati çekerek, ayçiçeğinin yaz aylarındaki aşırı sıcaklardan korunması için ekim döneminin öne gelmesi gerektiğini vurguladı.
Ayçiçeğinde dekardaki bitki sayısı ile bitkideki dane ağırlığının verimi belirleyen unsurlardan olduğunu belirten Kaya, şunları kaydetti:
“Özellikle danenin ağırlığını belirleyen süt olum evresinde havaların serin olması lazım. Son yıllarda yaz aylarında yaşanan aşırı sıcaklar süt olum evresinde ayçiçeğini neredeyse kavurdu. Bunlardan kaçınmak için mecburen ayçiçeği ekimi erkene geldi. Artık toprak sıcaklığı da 10 derecenin üzerine çıktı ve tohum ekimi için uygun ortam oluştu. Ekimin yapılması ve bitkinin bir an önce toprak üstüne çıkması lazım. Toprak altında fazla kaldığı zaman özellikle köse hastalığı görülebiliyor. Dayanıklı çeşitler ve alınan önlemlerle bu sorun çözülüyor. Yüksek verim için artık ayçiçeğinin erken ekim yapılması gerekiyor. Yağış rejimi ve sıcaklıkları çok öngöremiyoruz. Bu yüzden ekimi ne kadar erken yaparsak yaz aylarındaki sıcaklıklardan bitkiyi o kadar korumuş oluruz.”
– “Kuraklıktan zarar görmemek için ekim takvimimizi erkene çektik”
Üretici Cem Yılmas, ayçiçeği ekimine bu yıl erken başladıklarını söyledi.
Son yıllardaki kurak ve sıcak havanın üretimi olumsuz etkilediğini dile getiren Yılmas, “Kuraklıktan zarar görmemek için ekim takvimimizi erkene çektik. Erken ekerek hem nisan yağışlarından daha çok yararlanıyoruz hem de bitkinin çiçeklenme dönemi haziran ayının ortasına denk geliyor ve sıcaklardan daha az etkileniyor. Böyle olunca verim daha iyi oluyor.” diye konuştu.
Üretici Nebil Eyikeyf de daha önce nisan ayında yaptıkları ayçiçeği ekimini öne çektiklerini ifade etti.