İSTANBUL (İGFA) – Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Sarsıntı Araştırma Enstitüsü (KRDAE) Anabilim Kolu öğretim üyeleri Prof. Dr. Aslı Garagon ile Doç. Dr. Fatih Bulut’un 6 Şubat’ta Kahramanmaraş sarsıntılarına yönelik memleketler arası iş birliğiyle yaptığı araştırma dünyanın en saygın bilim mecmuası Science’ta yer aldı. Zelzelelerin çabucak akabinde uydu ve yer istasyonlarından gelen bilgileri vakit kaybetmeden incelemeye başlayan takımın çalışması son yıllarda alanında en tesirli araştırmalardan biri olarak görülüyor.
“YERYÜZÜNDEKİ TÜM DATALARI DEĞERLENDİRDİK”
Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Zelzele Araştırma Enstitüsü (KRDAE) Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aslı Garagon, sarsıntıların çabucak akabinde ABD ve Almanya’dan bilim insanlarıyla bir ortaya gelerek mevcut tüm dataları titizlikle incelediklerini şu sözlerle belirtti: “6 Şubat’ta Kahramanmaraş’ta yaşanan iki büyük sarsıntının çabucak akabinde başta Türkiye ve dünyada toplanan tüm bilgileri bir ortaya getirmeye başladık. Bu zelzelelerin, sarsıntı fiziğini manaya açısından çığır açıcı tesirinin farkındalığıyla ABD’den San Diego ile Almanya’dan Ludwig Maximilians üniversitelerinden uzmanların iş birliğiyle yaklaşık üç ay kadar bu zelzelelerin meydana geliş ve etkileşim süreçlerini en ince detayına kadar anlamaya çalıştık.”
“BULGULAR BİLDİKLERİMİZİ BİR ADIM İLERİ TAŞIDI”
Bu bulguların zelzele oluşum süreçlerini daha âlâ anlamamıza ışık tutacağını da söyleyen Prof. Dr. Garagon öne çıkan bulguları şöyle özetledi: “Hareketlenme Ölüdeniz ve Doğu Anadolu faylarının kesiştiği bölgede başladı. Narlı Fayı olarak bilinen, Meyyit Deniz Fayı’nın en kuzeyi, 19 saniye içinde 40 kilometre kadar kuzeye gerçek yırtıldı. Bu birinci yırtılma aslında 6.8 büyüklüğünde bir zelzeleye tekabül ediyor. Daha sonra kuzeye sıçrayan bu hareket Doğu Anadolu Fayı’nı hem kuzey-doğuya, hem de güney-batıya yanlışsız yırtmaya başladı. Yaklaşık 350 kilometrelik uzaklık 90 saniye içerinde yırtılarak 10 metreye varan ötelenmeler oluşturdu. Yırtılma kuzey-doğuya hakikat güney batıya göre daha süratli gerçekleşti. Yırtılma devam ettikçe faya dik olan gerilim düşerek, komşu fay kesimlerini da tetikleyerek harekete geçirdi. Bu süreç 7.8 büyüklüğünde bir sarsıntıyla sonuçlandı. Yaklaşık 9 saat sonraki ikinci zelzele de bu birinci sarsıntının kabukta yarattığı değişimlerle tetiklendi. Doğu Anadolu Fayı’na komşu 150 kilometrelik bir fayı harekete geçiren 7.7 büyüklüğündeki bu ikinci zelzele ’supershear’ dediğimiz süratlerde yırtılsa da enteresan bir halde Doğu Anadolu Fayı’nı teğet geçti.”